Dində islahat anlayişı səhv bir düşüncənin nəticəsidir.Dində yeniləmə,islahat,modern həyata uygunlaşdırma məfhumları əslində insanların dini dəyərləri yaşamaq istəmədikləri və öz zövqlərinə uygun bir həyat seçdikləri üçün, fikir adamları tərəfindən yanlış olaraq ortaya atılmış mövzulardır. Həqiqətdə dini ideallar insan şüurunun fövqündə dayanan ,ona ziya verən onu hər hansı yanlışlıga düşməkdən qoruyan muqəddəs dəyərlərdir.Din fərdləri və cəmiyyəti islah etmək üçün mələkut aləmindən mülk aləminə feyz olaraq göndərilmişdir.Dini islah etməyə qalxdıgımız zaman şeytan öz gözəl ,zinətli vəsvəsə və təlqinləri ilə bizdən özünə inanan və fikirlərinə güvənən, şəriət islahatçıları və din qurtarıcıları yetişdirir.Nəticədə ən gözəl dini model bizim fikirlərimizdən dogan din olur.Bu isə Allahın gonderdiyi din deyildir, bizim muasir insanın zövqünə uygun təqdim etməyə çalışdıgımız dindir.Çox təssüf olsun ki bir əsrdən çox bir zamandır ki,bəzi ziyalı düşüncəsi ilə dinə yaxınlaşmaq istəyən mütəfəkkirlər yeni bir din modelini dünyaya təqdim etmək istəsələrdə bununla nə cəmiyyəti islah edə biliblər nə ideal din modelini insanlıga verə biliblər.Əksinə islahat apardıqları yerdə istəməsələr də belə bəzi dini dəyərləri yanlış anlamış və təhrif etmişlər.Nəticədə insanların dinə və onun ideallarına səhlənkar və yungül yanaşmalarına getirmişdir. Ona görə də əsl alim və mütəfəkkir dini islah etməyə çalışan deyil,insanların şüur və düşüncələrini dəyişən və islah edəndir.İnsanların yanlış düşüncələrinin islaha və cilalanmaga ehtiyacı vardır ki,ilahi dəyərləri qəbul etməkdə səhvə yol verməsin.Ona görə də dini tənqid yoxdur cəmiyyəti tənqid vardır.Lakin yanlış olaraq tənqidçi ictimai həyatın mənfiliklərini görüb tənqid etmək əvəzinə ,bu mənfiliklərin səbəblərinə cahil oldugu üçün bunu dini əqidənin və əxlaqın yetərsizliyində görüb nadanlıq üzündən dini tənqidlərə yol verir.Dini tənqidçi ,din ziyalısı adı altinda öz ruhuna uygun yeni bir dini əqidə və əxlaq modelini cəmiyyətə təqdim etməyə çalışır ki,bununla cəmiyyəti xilas edəcəyini düşünür.Lakin o anlamir ki,o bununla cəmiyyətə dini əqidə və əxlaq yox bir qalaq yanlış və azgınlıga ugradan fikirlər gətirir.
